“Feedback van buiten helpt me om uit mijn eigen vakbubbel te stappen."

“We hebben in de faculteit/vakgroep het gebruik om tentamenvragen collegiaal tegen te lezen, maar ik vind het daarnaast ook belangrijk om iemand van buitenaf te vragen,” vertelt Kim. “Ogen ‘van buiten’ helpen vaak beter om te kijken of er geen ambiguïteit zit in de vragen, of het taalgebruik wel helder is, en of we geen vocabulaire veronderstellen dat studenten misschien (nog) niet beheersen.” 

Het vak is in kwestie heeft al een tijd een relatief laag slagingspercentage op de multiple choice toets. Dat verbaast Kim: “De colleges vormen altijd het uitgangspunt en basis voor de vragen en die colleges worden doorgaans goed bezocht, dus waar gaat het dan mis?” Het toeval wilde dat ze bij Risbo in contact kwam met Jamie, een oude bekende. “Ik kende Jamie nog van de tijd dat ze bij ons de Master Educational Sciences deed. Ik vond het wel leuk om te zien dat ze bij zo'n goede werkgever terecht was gekomen. En ja, ik was ook wel benieuwd hoe het zou gaan qua rolverdeling, want nu ging ik mijn werk ter review aan haar geven!” 

Bijvoeglijke naamwoorden en anglicismes

Kim deelde een geëxporteerd bestand met de vragen met Jamie, en kreeg die terug met feedback via track changes. Ze herinnert zich dat veel van die feedback over talige dingen ging: “Te lange zinnen bijvoorbeeld, en - iets waar psychologen vaak last van hebben – te veel bijvoeglijke naamwoorden. Jamie haalde er ook de anglicismes uit, die ik vaak onbewust gebruik. En soms stond er een vraag bij, zo van ‘bedoel je nu dit, of dat?’ Wat me vooral verbaasde is dat ik bij heel veel dingen dacht: dat weet ik eigenlijk wel, waarom heb ik dat zelf niet gezien? Maar dat is juist het nut van iemand van buiten die meeleest. En in dit geval was Jamies achtergrond van extra toegevoegde waarde, want ik kon aan haar inhoudelijke feedback merken dat ze bekend is met de basistheorieën over persoonlijkheid en ontwikkelingspsychologie.” 

Kim nam een groot deel van de feedback over. En waar Jamie een vraag bijvoorbeeld net iets anders structureerde, voerde Kim dat door in andere vragen met diezelfde structuur. Er was eigenlijk maar één advies dat ze niet altijd opvolgde, en dat betrof het gebruik van Engelse termen. “Jamie adviseerde om waar mogelijk een Nederlandse vertaling te gebruiken. Maar de literatuur is volledig in het Engels, en studenten moeten die Engelse termen ook kennen in de colleges. Bovendien veroorzaken de vertalingen van concepten soms behoorlijk voor verwarring.  Dus ik gebruik meestal de Engelse term, zoals coping.” 

Vakbubbel

“Feedback van buiten helpt me om uit mijn eigen vakbubbel te stappen. Je overschat toch snel waar de eerstejaarsstudenten zich bevinden. Ik kreeg bijvoorbeeld feedback op vragen met te veel details: ‘Ik heb de tekst niet gelezen, maar het lijkt me best een gedetailleerde vraag. Eén of twee vragen op dat niveau is prima voor de goede studenten, maar ik zou er geen gewoonte van maken.’ En soms moet je een casus zwart-witter maken. Dat voelt tegennatuurlijk, omdat je dan nuances moet weglaten die er in de echte casus wel is. Maar voor het didactisch perspectief van het eerste leerjaar is dat beter voor het leerproces van de student. Natuurlijk probeer je daar zelf goed op te letten, maar dat lukt niet altijd door beroepsdeformatie. Dan is het fijn en goed als een onderwijsadviseur daar even op wijst.” 

Kim blikt positief terug op de samenwerking met Jamie. Het verliep vlot, ze was altijd enthousiast, en helder in haar communicatie over haar beschikbaarheid en planning. “Het was altijd wel binnen een week klaar, vaak binnen twee dagen. Je bent als docent altijd aan het stoeien met je eigen deadlines voor de toets, dus als de tegenlezer een beetje snel is, is dat natuurlijk heel fijn.” 

Minder discussie 

“We doen dit soort tentamenreviews al langer, vaak met hulp van onze L&I collega's, en ik merk dat de vraagstelling helderder en beter wordt. Vroeger, toen we alleen inhoudelijk tegen lazen, konden we na de toets nog echt discussies hebben over vragen die gewoon niet helder waren. Dat gebeurt nu veel minder. De discussies na afloop gaan niet meer over "het was mij niet duidelijk wat ik hier moest opschrijven", maar over andere zaken,” analyseert Kim. 

“Ik raad het iedereen aan, absoluut. Ik heb nu natuurlijk alleen met Jamie gewerkt, maar Risbo staat voor kwaliteit. Die blik van buiten, met professionele kennis, is echt heel nuttig, gegeven de bubbel waar je in zit.”