De ToC is een relatief nieuwe manier van evaluatieonderzoek in Nederland die in opmars is. Risbo heeft deze methode, in samenwerking met de Faculteit der Sociale Wetenschappen, als een van de eerste bedrijven succesvol in de Nederlandse context toegepast. Samen hebben ze deze methode aangevuld met een effectmetingsinstrument.
De Theory of Change (ToC)-benadering van evaluatieonderzoek gaat terug op de ideeën van Carol Weiss (1972; 1995) en is nader uitgewerkt door anderen (Connell e.a., 1995; Connell & Kubisch, 1998; Connell, Kubisch & Fulbright-Anderson, 2001). Weiss' uitgangspunt is dat iedere interventie - en ieder beleid - gebaseerd is op bepaalde assumpties over wat de interventie teweeg zal brengen. Iedere interventie beoogt een bepaalde verandering te bewerkstelligen. De ToC-benadering van evaluatieonderzoek expliciteert en toetst deze expliciete, of soms ook impliciete, assumptie. Met 'Theory' bedoelt Weiss niet zozeer wetenschappelijke theorieën, maar het geheel aan assumpties van professionals over de werking van de interventie. Het gaat dus om wat eerder ook wel een 'beleidstheorie' of 'interventietheorie' is genoemd; een handelingstheorie zoals die in de praktijk en door professionals wordt gehanteerd (Hoogerwerf, 1984; Van Hoessel, Leeuw & Mevissen, 2005).
De ToC-benadering vormt om drie redenen een welkome aanvulling op experimenteel of quasi-experimenteel evaluatieonderzoek.

1. De ToC-evaluatie behelst méér dan louter het meten van effecten van een interventie. Met haar focus op achterliggende assumpties over hoe een interventie werkt en hoe beoogde effecten worden gerealiseerd, probeert de ToC-benadering de black box van interventies te openen. Het gaat er immers niet alleen om erachter te komen of bepaalde doelen al dan niet zijn bereikt, maar ook hoe dat gebeurt. Met andere woorden: wat zijn de mechanismen waardoor een interventie een bepaald effect sorteert?
2. De ToC-evaluatie staat dichtbij de praktijk. Een ToC-evaluatie wil een collectief leerproces op gang brengen onder alle betrokkenen bij een interventiepraktijk. Weiss concludeert dat ToC een goed instrument kan zijn om meer kennis over effectieve sociale interventies te genereren. Als we gezinnen, kinderen, jongeren etc. werkelijk willen helpen, dan moeten we de effecten van complexe interventies snappen. ToC biedt de mogelijkheid om niet alleen goede interventies te verrichten, maar vooral om inzicht te krijgen in hoe, wanneer en waarom effectieve sociale interventies worden uitgevoerd.
3. Ten slotte kan op basis van de ToC-benadering met redelijke zekerheid (maar niet met absolute zekerheid) gezegd worden dat er een causaal verband bestaat tussen de interventie en de geobserveerde effecten. Juist de combinatie van enerzijds een plausibele veranderingstheorie die bepaalde effecten vooraf voorspelt en anderzijds een gedegen effectmeting waaruit blijkt dat de voorspelde effecten daadwerkelijk optreden, biedt die mogelijkheid.